Bir arkadaşın “Haydi Tahtakale’ye gidelim” dediğinde ne demek istediğini ve nereye gittiğini biliyorsun değil mi? Hızlıca herkesin en az bir kez duyduğu bu isim genellikle “ucuz pazarlarda” görünmekve içinde aradığınız her şeyi bulabilirsiniz.
Neden tüm Tahtakale mağazalarında benzer ürün gamı ve Neden hepsine “Tahtakale” deniyor?Bizans’tan Osmanlı’ya kadar uzanan ilginç bir hikaye ile karşınızdayız hiç düşündünüz mü?
Tahtakale ismini bugün nerede görüyoruz?
İlk aklımıza AVM’ler gelse de Tahtakale; bazen bütün bir bölgeye, bazen bir iş merkezine. adını verdi. Ülkemizin hemen hemen tüm bölgelerinde bu ismin kullanıldığını görmek mümkündür.
Bazı yörelerde bu isim “Taht-el Kal’a veya Taht-al Kal’a” olarak karşımıza çıkabilmektedir. Özünde Arapça Taht-al Kal’a kelimesi olmasına rağmen ikisi de aynı kapıya gitmektedir. kale altı ve kale çevresianlamına gelmektedir.
İstanbul’daki Tahtakale’nin bu isimle ilk yerlerden biri olduğu sanılmaktadır.
Şehir ve Kültür Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Kamil Berse geçen yıl yaptığı araştırmasında Tahtakale isminin ilk kullanıldığı yerlerden birinin Bizans döneminde olduğunu belirtmişti. İstanbul’da bir kaleönermişti.
Söz konusu kale sadece bir burç (kalelerde gözetleme ve savunma amaçlı kullanılan kule) Günümüze kadar gelebilse de Berse; Bir dönem bu kale geniş bir alanı kaplamış ve önemli ticaret merkezlerinden biri olduğunu söylüyor. Bizans ve Osmanlı dönemlerinde bu özelliğini koruyan bölgede bugün bir “kale” görmesek de çevresinde çok çeşitli dükkanlar bulunuyor.
Tahtakale Menkul Kıymetler Borsası kavramı 1980 yılı öncesinde ortaya çıkmıştır.
1980’den önce İstanbul’un bu bölümünde resmi olmayan döviz alım satımı yapılıyordu. Çünkü resmi olmayan döviz alım satımının nedeni o dönemdir, Türkiye’de döviz alım satımını bir kenara bırakın; Döviz bulundurmak bile yasaktı.
Bu nedenle kambiyo işlemleri için “Tahtakale Döviz” kullanılmıştır. 1980’li yıllara geldiğimizde konu döviz tutmak ve alıp satmaktı. yasak kalktıO dönem serbest piyasa döviz kuruBorsa, “Tahtakale Pazarı” tabiriyle günümüzde de hayatımızdadır.
Tahtakale’ye sadece Türkiye’nin uçlarında rastlanmıyor.
Çok çeşitli mağazalarda, yıllar içinde insanlar bu alanlarda aradıkları her şeyi bulabildiler. Çünkü bugünkü Tahtakale anlayışının temellerinin buradan atıldığını tahmin etmek zor değil. Ancak tüm bunlara rağmen Tahtakale isminin ilk kullanıldığı yerin İstanbul olduğunu kesin bir dille söylemek doğru değildir. Çünkü Hatta aynı adı taşıyan semti ile Lefkoşa’dakarşılaşabilirsiniz.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin başkenti Lefkoşa’da “Taht-el Kale” adlı bir mahalle ve bu mahallede aynı adı taşıyan bir cami bulunmaktadır. Lefkoşa ve İstanbul’da hatta bir çok ilimizde yer alan Tahtakale’nin ortak özelliği ticaret merkezi, çarşı gibi mekanları barındırması ya da ticaret merkezinin kendisi olması.
Yani Tahtakale adı bir şekilde Tarih boyunca ticaret ve alışveriş ile ilişkilendirilmiştir.Aradığımız her şeyi bulduğumuz çok çeşitli eserlere sahip dükkânlar bu nedenle “Tahtakale” adını almış olabilir.
Bu terimlerin nereden geldiğini biliyor musunuz?
